مبانی نظری حمایت اجتماعی

مبانی نظری وپیشینه تحقیق حمایت اجتماعی
دارای 30صفحه وبا فرمت ورد وقابل ویرایش می باشد.

حمایت اجتماعی
تعاریف حمایت اجتماعی
2-1-2-2 دلایل عدم احساس حمایت اجتماعی
2-1-2-3 مقایسه ی نقش خانواده ودوستان در احساس حمایت اجتماعی سالمندان
2-1-2-4 نقش حمایت اجتماعی بر زندگی سالمندان
2-2 پیشینه ی پژوهش
2-2-1 پیشینه ی خارجی
2-2-2 پیشینه ی داخلی
منابع فارسی
ب: منابع لاتین


حمایت اجتماعی
تعاریف حمایت اجتماعی
حمايت اجتماعي عبارت است از ادراك فرد از اينكه مورد توجه و علاقه ديگران بوده، از ديدگاه آنان فرد ارزشمند است، چنانكه دچار مشكل و ناراحتي شود، ساير افراد مؤثر در زندگي‌اش(مثل دوستان و برادر و همكاران ) به او ياري خواهند رساند. بر طبق اين تعريف حمايت اجتماعي مفهومي است كه به دامنه ارتباطات متقابل بين فردي توجه دارد، و هر چه ميزان مبادلات بين فردي بيشتر باشد، ميزان حمايت اجتماعي كه فرد دريافت مي‌دارد، افزونتر خواهد بود. عكس اين رابطه نيز صادق است بنابر تعريف، حمايت اجتماعي دوجنبه يا دوبعد اساسي دارد: الف: جنبه دهني: بعد ذهني حمايت اجتماعي به تصوري اطلاق مي‌گردد كه فرد از افراد موثر دارد كه قادرند به طور بالقوه در مواقع درماندگي و ناچاري وي را مساعدت نمائيد. اين جنبه در ميزان عملكرد فرد تأثير فراواني دارد و يافته‌هاي تحقيقاتي حاكي ازآن است كه هرچه ذهنيت فرد در برخورداري از حمايت ديگران ـ حمايت بالقوه ـ بيشتر باشد ميزان پاسخهاي موفقيت‌آميزي كه به فشارهاي رواني وموقعيتهاي بغرنج نشان مي‌دهد، بيشتر است. بر عكس، اگر فرد احساسي كند كه از حمايت اجتماعي كافي اطرافيان برخورد دار نيست، احتمالاً آمادگي كمتري براي مقابله با خطر از خود نشان مي‌دهد و ممكن است كه به جاي رويارويي با مشكلاتش به رفتارهاي اجتنابي يا فرار متوسل شود (بيگي‌فرد، 1378). ب:جنبه عيني: بعد عيني يا بالفعل حمايت اجتماعي به ميزان واقعي مساعدتهاي و همياريهاي ارائه شده به فرد بستگي دارد هرنوع تغيير يا بروز مصيبتي در زندگي فرد، از جمله منابع فشاري است كه ممكن است موجب پريشاني و نگراني فرد شود. حضور افراد موثر و مساعدت آنان تاحد قابل ملاحظه‌اي از شدت فشار رواني مي‌كاهد و فرد را قادر به انطباق دوباره خواهد ساخت به عنوان مثال، ازدواج از جمله وقايعي است كه سبب ايجاد فشارهاي رواني و محيطي بر فرد مي‌گردد حضور افراد خانواده و دوستان در مجلس جشن عروسي به زوج حوان از سوي اطرافيان ارائه مي‌شود، تا ميزان زيادي از فشار رواني ناشي از تغيير زندگي و مسئوليت‌ها مي‌كاهد و آنها را قادر مي‌سازد كه با موقعيت و شرايط تازه انطباق لازم را به عمل مي‌آورند (بيگي‌فرد، 1378).
اعتقاد بر اين است كه حمايت اجتماعي به سه طريق دربرخورد با رويدادهاي فشار زا كمك مي‌كند اولاً اعضاي خانواده، دوستان، و ساير افراد مي‌توانند مستقيمآ حمايت ملموسي به شكل منابع مادي در اختيار شخص قرار دهند. ثانياً اعضاي شبكه اجتماعي فرد مي‌توانند با ارائه پيشنهادات وي را از حمايت اطلاعاتي خود برخوردار سازند و اين اقدامات متنوع مي‌تواند به حل مشكلاتي كه موجب فشار شده است كمك كند. اين پيشنهادات به فرد كمك خواهد كرد تا به مشكل از ديدگاه جديدي نگاه كند، بدين ترتيب آن را حل كرده يا آسيب‌هاي ناشي از آن را به حداقل مي‌رساند. ثالثاً افراد شبكه اجتماعي مي‌توانند با اطمينان بخشي دوباره به فرد در خصوص اينكه مورد علاقه با ارزش و محترم است از وي حمايت عاطفي به عمل آورند و نهايتآ موجب افزايش عزت نفس و خود پنداره در او شوند(هاوس، 1988، به نقل از بيگي‌فرد، 1378).
يكي از مفاهيم روانشناختي كه اخيراً توسط دانشمندان علوم تربيتي مطرح گرديده است، حمايت اجتماعي مي‌باشد. اين موضوع نيز يكي از نيازهاي اساسي افراد بشر در طول تاريخ بوده است. انسان‌هاي اوليه در اكثر دوران تاريخ خود احتمالاً در دسته‌ها و گروه‌هاي كوچك زندگي مي‌كردند و به دنبال يافتن غذا بودند و در مواقعي در معرض خطر حمله موجودات درنده قرار مي‌گرفتند. به عقيده بالبي(1982، نقل از شريفي درآمدي،1381). در طول تاريخ بشري در صورت كمك اطرافيان، انسان‌ها به بهترين وجه قادر به رويارويي با بحران‌ها و روبرو شدن با خطرات بوده‌اند. بدين‌گونه در طبيعت ما نياز به دلبستگي‌هاي نزديك استقرار يافته است تا بتوانيم از حمايت خانواده و اطرافيان برخوردار گرديم. آنگونه كه از تعاريف مختلف حمايت اجتماعي استنباط مي‌شود، آن عبارت است از ميزان ادراك فرد از اين كه مورد توجه و علاقه ديگران بوده، از ديدگاه آنان فردي ارزشمند است و چنانچه دچار مشكل شود به او ياري مي‌رسانند. بنا به تعريف، حمايت اجتماعي شامل دو بعد اساسي است، يكي جنبه ذهني كه نشان دهنده تصورات و ادراكات فرد از حمايت‌هاي اطرافيان است، و ديگري جنبه واقعي(عيني) است كه عبارتست از ميزان مساعدت‌ها و كمك‌هاي واقعي ارائه شده به فرد(بيابانگرد، 1383). منابع حمايت اجتماعي فراهم شده براي فرد نيز متنوع هستند. در اين طيف گسترده، حمايت گروه‌هايي از قبيل خانواده، گروه همسالان، دوستان، خويشاوندان، مغازه‌دار محله، معلمان، همكاران، و سايرين قرار دارند. برخي از اين گروه‌ها به طور رسمي و برخي ديگر به صورت غيررسمي تأمين‌كننده حمايت اجتماعي براي فرد هستند. مطالعات پژوهشی نشان داده است افرادی که از سیستم حمایت اجتماعی خوبی برخوردارند، نسبت به زندگی خود خوشبین‌ترند. (حریری، 1381).
حمايت اجتماعي، احساس ذهني از تعلق داشتن، پذيرفته شدن، دوست داشته شدن، و مورد نياز بودن، به خاطر خود فرد و به خاطر آنچه مي‌تواند انجام دهد»، است. بيرچ حمايت اجتماعي را نشان دادن مراقبت يا همدردي با شخص ديگر يا گوش دادن به شخص يا بودن در آنجا هنگامي كه او به يك دوست نياز دارد، تعريف مي‌كند. حمايت اجتماعي آثار رويدادهاي استرس‌زا را تعديل مي‌كند و به تجربه عواطف مثبت مي‌انجامد و با شادكامي و سلامت رواني، رابطه مثبت دارد. حمايت اجتماعي مركب از مردمي است كه مي‌توانيم براي فراهم‌كردن حمايت اجتماعي، تصديق (تأييد)، اطلاعات و كمك، به‌ويژه در زمان‌هاي بحران، روي آنها حساب كنيم. مفهوم حمايت اجتماعي، درك در دسترس بودن حمايت، رفتاري كه در مدت حمايت رخ مي‌دهد، حمايتي كه واقعاً ارائه مي‌شود و اينكه آيا حمايت، مفيد بوده يا نه، را در بر مي‌گيرد (پاشا و همکاران، 1386).
حمايت اجتماعی به فراهم سازي مراقبت، همدلي، عشق و اعتماد گفته شده است. حمايت عملي نيز به فراهم‌كردن يك شيء يا كمك عيني مانند ارائه كمك مالي يا انجام دادن كار تعيين شده براي ديگران، گفته مي‌شود. حمايت اطلاعاتي نيز فراهم كردن اطلاعات براي شخص ديگر در زمان فشار رواني، تعريف شده است. منابع حمايت اجتماعي، شامل خانواده / خويشاوندان، دوستان، حمايت اجتماعي در محيط كار (كارفرما / همكار) و حمايت اجتماعي مذهبي است. چون مؤسسات مذهبي فرصت‌هاي جامعه‌پذيري را در ميان اعضاي معتقدان ارتقا مي‌دهد، آنها مي‌توانند پايه‌اي قوي براي حمايت اجتماعي فراهم كنند (بهبهانی و همکاران، 1385).