پاورپوینت آموزش جذب اتمي

— پاورپوینت شامل تصاویر میباشد —-

اسلاید ۱ :

بر اساس جدول تناوبی از یک جایی به بعد فلزات سنگین قرار دارند

عناصری از جدول تناوبی 

.۱فلز( چکش خوار، درخشش فلزی، رسانایی الکتریکی، کاتیون تشکیل می­دهند، اکسید بازی دارند).

.۲جرم حجمی بالایی دارند.

اما AS ، Al، Hg

تاریخچه تعریف

اولین بار در سال ۱۹۳۶ فلزات سنگین مطرح شدند و دوباره در ۳۰-۴۰ سال اخیر مصطلح شده است، مجموعه ای از فلزات و شبه فلزات که با آلودگی های غذایی یا محیطی و یا مسمومیت در ارتباطند

اسلاید ۲ :

تعاریف گوناگون از فلزات در مطالعات بیولوژیکی و محیطی

Metal: چکش خوار، درخشش فلزی، توانایی انتقال حرارت و یون

Metalloid: ظاهر و خواص فیزیکی یک فلز را دارند ولی رفتاری غیر فلزی دارند

Light Metal: برای عناصری که دانسیته انها کمتر ازg/cm3 4

Heavy Metal: اصطلاحی مبهم برای گروهی از عناصر با دانسیته بیش از g/cm3 4

Essential Metal: عناصر ضروری برای زندگی موجود زنده که نبودش موجب بروز عوارضی می شود

تعاریف گوناگون از فلزات سنگین بر پایه هایی مختلف بیان شده است.

تعریف بر مبنای دانسیته: اولین بار در سال ۱۹۳۶ برای عناصری که دانسیته آن ها بالاتر از g/cm3 7

در سال ۱۹۶۴ مبنای دانسیته بیش از g/cm3 4مجددا عوض شد

اسلاید ۳ :

در حال حاضر چه عناصری را فلزات سنگین می دانند؟ بطور کلی فلزات و شبه فلزاتی که دانسیته نسبتا بالا ( بیشتر از g/cm3 4 یا ۵) دارند و در غلظت های پایین اثرات سمی ایجاد میکنند به دلیل ایجاد عوارض نامناسب حضور آن ها در مواد غذایی و محیط زیست نیازمند تعیین حدود مجاز است

مهمترین فلزات سنگین Pb, Cd, As, Hg, Ag, Cr, Cu, Zn, Fe, Pt

منابع انتشار فلزات سنگین در طبیعت

 در پوسته زمین و صخره ها بصورت سنگ معدن هایی با اشکال شیمیایی گوناگون وجود دارند و از آنجا استخراج می شوند

سنگ معدن های سولفیدی: Ni, Ag, Au, Zn, Co, Pb, As, Fe

سنگ معدن های اکسیدی: Sb, Se, Au, Mn, Al

سنگ معدن های سولفیدی- اکسیدی: Fe, Cu, Co

اسلاید ۴ :

منبع اصلی انتشار فلزات سنگین در طبیعت : استخراج معادن توسط انسان

منابع دیگر انتشار: عوامل طبیعی مثل آتشفشان ها، صنایع، محصولات صنعتی حاوی فلزات سنگین که پس از استفاده در طبیعت رها می­شوند، ریخته گری ها، سوخت

فلزات سنگین، آلاینده های محیطی پایدار در طبیعت

گردش فلزات سنگین در طبیعت

.۱استخراج معادن و آلوده شدن آبهای سطحی و زیر زمینی به فلزات سنگین

.۲آلوده شدن خاک های کشاورزی

.۳جذب شدن فلزات در گیاهان و تجمع در بافت های آن ها

.۴تغذیه حیوانات و آبزیان از آب ها و گیاهان آلوده

.۵تجمع در بافت های حیوانی

.۶ورود فلزات سنگین به بدن انسان با مصرف انسان / محصولات گیاهی، حیوان آلوده

اسلاید ۵ :

سمیت فلزات سنگین

(Fe, zn, ca, mg): eessential metals

Toxic metals  (pb, cd,as,hg,ag):

علائم کلی مسمومیت: اختلالات گوارشی، اسهال، استفراغ و…..

انواع مسمومیت های ممکن: حاد، مزمن، تحت مزمن

بیوشیمی سمیت فلزات سنگین

ورود فلزات سنگین یه بدن از راه خوراکی

تبدیل به اکسیداسیون  پایدار در محیط اسیدی معده

(Pb2+, cd2+, as2+, hg2+, zn2+)

تشکیل پیوندهای قوی با پروتئین ها، آنزیم ها و سایر بیومولکول ها

اسلاید ۶ :

نتیجه گیری

بررسی واژه فلزات سنگین

منابع انتشار در طبیعت

 راه های ورود به بدن

عوارض سمی

بیوشیمی سمیت

امروزه استفاده از آنها اجتناب ناپذیر است ولی باید به طور مرتب پایش شود

لزوم استفاده از روش های آزمایشگاهی مناسب و دقیق جهت استخراج و تعیین مقدار فلزات سنگین

اسلاید ۷ :

اصول کلی در تهیه نمونه آزمایش

الف-نمونه برداری sampling

اولین و مهمترین بخش مراحل آماده سازی نمونه است

تهیه و استفاده از نمونه های کاملا همگن( هموژن)

روش های همگن کردن نمونه:

• تکان دادن و هم زدن نمونه
• آسیاب کردن
• تهیه دوغاب (slurry) نمونه جامد و آب در همزن آسیاب می شود و یک دوغاب به وجود می آید
• یک نمونه مناسب مجموعه ای از ۵-۱۰ نمونه کوچکتر از یک نمونه اصلی است

ب- آماده سازی نمونه sample preparation

قاعده کلی در همه روش های آماده سازی نمونه، دستیابی به یک محلول شفاف است

زیرا اکثر روش های تعیین مقدار فلزات سنگین بر اساس نمونه های مایع ( محلول) عمل می کند

اسلاید ۸ :

اصول مورد توجه در آماده سازی نمونه جهت آنالیز فلزات سنگین

• شستشوی اسیدی
• استفاده از ظرف مناسب که جاذب یون های مورد سنجش نباشد مهمترین ظروف : استفاده از ظروف و ابزار پلاستیکی به جای شیشه ای ( لوله های فالکون و ظروف پلیمری مناسب)
• عدم استفاده از کروزه های پلاتینی برای عناصر خاص: فلزاتی مثل Pd, Au, Hg, Fe ممکن است در اثر حرارت بطور کامل جذب ظروف پلاتینی شوند( عدم استفاده از ظروف مناسب و یا اسیدواش نکردن ظروف، ضمن کم کردن غلظت آنالیت به خاطر جذب فلزات به جداره ظرف، سبب آلودگی آزمایشات بعدی نیز خواهند شد)
• جلوگیری از تبخیر و تغییر غلظت نمونه آماده شده
• عدم استفاده از حرارت زیاد برای عناصر فرار : جیوه و آرسنیک

عوامل موثر در فراریت یک عنصر

ماهیت عنصر

ماتریس نمونه: چنانکه ممکن است یک عنصر فرار در یک نمونه و در دمای خاص بازیافت خوب داشته باشد ولی در ماتریس دیگری بازیافت خوبی نداشته باشد

اسلاید ۹ :

• استفاده از اسید ها در شرایط ایمن

 کار با اسید حتما باید در زیر هود انجام شود

 استفاده از ماسک ، عینک ایمنی، دستکش ضد حلال( نیتریلی) و پوشش محافظتی لباس

• مخلوط کردن اسیدهای غلیظ و اکسید کننده ها برای هضم نمونه خطر آفرین است: سوختگی سریع پوست، انفجار

بدلیل احتمال واکنش شدید بین اسید غلیظ و نمونه بهتر است ابتدا مقدار کمی اسید رقیق به نمونه اضافه شود و بعد اسید غلیظ اضافه شود تا واکنش آهسته تر شود

اکسید کننده های قوی مثل پر کلریک اسید فقط زمانی باید اضافه شوند که بخش زیادی از نمونه توسط اسید نیتریک اکسیده و تخریب شده باشد

دقت های ضروری در صورت استفاده از HF

به راحتی جذب پوست شده با شستشو به طور کامل پاک نمی شود و سبب سوختگی های شدید می شود

اسلاید ۱۰ :

• آماده سازی و تزریق نمونه در هوای کاملا تمیز و تهویه شده

از آنجا که کل نمونه مورد آزمایش در هنگام تزریق به دستگاه فقط به چند میکرولیتر کاهش می یابد یک ذره کوچک غبار هوا نیز حتی با قرار گرفتن روی نمونه می تواند تفاوت های قابل توجه در نتیجه ایجاد کند.

• استفاده از حلال های ULTRA PURE
• اجتناب از رساندن به حجم زیاد: در صورت عدم اطلاع از میزان تقریبی آنالیت نمونه را در کمترین حجم تهیه کنید.
• فاصله زمانی کوتاه بین تهیه نمونه و اندازه گیری