پاورپوینت ژنتیک جنسیت

— پاورپوینت شامل تصاویر میباشد —-

اسلاید ۱ :

۱- جنسیت موجب تنوع پذیری ژنتیکی در جمعیت‌های طبیعی می‌گردد و تنوع پذیری ژنتیکی از جهت فراهم ساختن تیپ‌های سازگار با شرایط محیطی در فرایند تکاملی انتخاب طبیعی بسیار حایز اهمیت است.

۲- ما معمولاً جنسیت در موجودات مختلف را با نر و ماده بودن برابر می‌دانیم. اما همه موجودات زنده دارای دو جنس نیستند. برخی از اشکال ساده گیاهی یا جانوری ممکن است چند جنسی باشند.

اسلاید ۲ :

۳- بعنوان مثال در یک واریته از تک سلول‌های مژک‌دار بنام پارامسی، هشت جنس یا هشت تیپ جفت‌گیری وجود دارد. هر تیپ جفت‌گیری بلحاظ فیزیولوژیک قادر نیست با هم تیپ خود جفت‌گیری نماید لیکن می‌تواند با هر یک از هفت تیپ دیگر تبادل ژنتیکی کند.

اسلاید ۳ :

۴- در اکثر جانداران پیچیده دو جنس وجود دارد که ممکن است دو جنس در دو فرد مختلف و یا در یک فرد باشد. جانوری که دارای هر دو سیستم تناسلی نر و ماده می‌باشد هرمافرودیت (دوجنسی) خوانده می‌شود.

۵- به گیاهانی که گل‌های نر (دارای پرچم) و گل‌های ماده (دارای مادگی) در آنها هر دو در یک گیاه قرار دارند و نیز به جاندارانی که هر دو گامت (اسپرم و تخمک) را تولید می‌کنند مونوشیوس (monoecious) یا تک پایه گفته می‌شود.

اسلاید ۴ :

۶- در برخی گیاهان، عنصر نر و ماده در دو گیاه مختلف قرار دارد. به این گیاهان دیوشیوس (dioecious) یا دو پایه گفته می‌شود مانند نخل خرما، اسفناج و شاهدانه. موجودات زنده‌ای که فقط اسپرم یا تخمک تولید می‌کنند نیز از این نوع‌اند.

۷- در اکثر گیاهان گل‌دار هر دو بخش نر و ماده در یک گل قرار دارند که به آنها گل‌های کامل گفته می‌شود. در مقابل گل‌های ناقص قرار دارند که یا دارای پرچم هستند یا مادگی.

اسلاید ۵ :

۸- گرچه موجودات هرمافرودیت دارای بیضه و تخمدان میباشند ولی بیشتر آنها برای تولید مثل نیاز به همجنس دیگری دارند. به عنوان مثال کرم خاکی با وجود آنکه هرمافرودیت است ولی برای تولید مثل دو کرم خاکی با یکدیگر آمیزش جنسی انجام داده و هر کدام تخمکهای کرم دیگر را بارور می نماید.

اسلاید ۶ :

۹- بعضی ماهیها میتوانند جنسیت خود را تغییر دهند، پدیده ای که هرمافرودیسم دوره ای نامیده میشود. به عنوان مثال در بین ماهیهای مرجانی این پدیده دیده میشود. این ماهیها معمولاً در گروههای بزرگ زندگی میکنند و آمیزش آنها محدود به یک نر بزرگ غالب است که اگر از بین برود بزرگترین ماهی ماده بسرعت تغییر جنسیت داده و یک نر غالب ایجاد مینماید.

اسلاید ۷ :

۱- مکانیسم کروموزوم جنسی

۲- موازنه ژنتیکی

۳- هاپلوئیدی

۴- اثرات ژن منفرد

۵- اثر محیط بر جنسیت

اسلاید ۸ :

الف- نرهای هتروگامتیک:

۱- در انسان و اکثر پستانداران دو کروموزوم متفاوت X و Y وجود دارند. حضور کروموزوم Y نر بودن را تعیین می‌کند. نرهای طبیعی یک X و یک Y و ماده‌های طبیعی دو X دارند. از آنجا که افراد نر بدلیل داشتن دو کروموزوم جنسی مختلف، دو نوع گامت تولید می‌کنند، جنس هتروگامتیک خوانده می‌شوند و افراد ماده بدلیل اینکه یک نوع گامت دارند، جنس هموگامتیک گفته می‌شوند.

اسلاید ۹ :

۲- ژن SRY بر روی بازوی کوتاه کروموزوم Y محصولی بنام TDF یا عامل تعیین کننده بیضه (Testis Determining Factor) تولید می‌کند.

۳- این ژن همراه با ژن‌های متعدد دیگر نظیر DAX1، WT1، SF1 و SOX9 یک پروتئین متصل شونده به DNA را تولید می‌کند که بیان ژنهای دخیل در تکوین بیضه را کنترل می‌نماید. در غیاب عملکرد صحیح این ژنها بیضه‌های اولیه جنین به تخمدان تکوین می‌یابند.

اسلاید ۱۰ :

۴-  نرهای XX بخشی از SRY را در یکی از کروموزوم‌های X خود دارند و ماده های XY یا در کروموزوم Y خود فاقد بخش اساسی SRY می‌باشند و یا فاقد عملکرد سایر ژنهای دخیل در تکوین بیضه می باشند.

۵- در برخی حشرات بویژه حشرات حقیقی و حشراتی مانند ملخ‌ها و سوسک حمام نیز نرها هتروگامتیک هستند با این تفاوت که در آنها کروموزوم Y وجود نداشته و اسپرم یا واجد X است یا فاقد آن. این روش تعیین جنسیت را اغلب بنام روش XO می‌شناسند که در آن O علامت عدم وجود کروموزوم Y است.